Aeschylus

Aeschylus werd rond 525 v.Chr. in Eleusis geboren als zoon van een adellijke, aristocratische familie. Rond zijn 15e levensjaar maakte hij in Athene de eerste democratische omwenteling mee, die een einde zou maken aan de tirannie. In 490 vocht hij tegen de Perzen tijdens de beroemde slag bij Marathon, waar een broer van hem sneuvelde. Tien jaar later nam hij eveneens deel aan de beslissende Zeeslag bij Salamis tegen de Perzische invasievloot. Over deze slag schreef hij zijn werk Perzen, het oudste van zijn bewaard gebleven stukken, dat in 472 in première ging. Aeschylus was toen reeds de vijftig gepasseerd.

Aeschylus overleed in 456 in Gela, op Sicilië, waar hij de laatste jaren van zijn leven vaak heen reisde om er zijn tragedies te regisseren. Volgens de legende kwam Aeschylus om het leven toen een arend of lammergier zijn hoofd voor een schildpad aanzag, en een kei op zijn hoofd liet vallen om het schild van zijn prooi te kraken. Zijn grafschrift, dat hij wellicht zelf heeft opgesteld, vermeldt alleen dat hij tegen de Perzen heeft gevochten, en verwijst in het geheel niet naar zijn literaire arbeid.

Aeschylus was een actieve tragedieschrijver en produceerde tussen de zeventig en negentig werken. Van deze werken werden er ongeveer twintig geselecteerd voor het jaarlijkse toneelfestival van Dionysus in Athene. Daar won hij dertien maal de eerste prijs, voor het eerst in 484 v.Chr. Ook na zijn dood werden zijn stukken nog vaak opgevoerd, maar in populariteit raakte hij geleidelijk overvleugeld door Euripides. Beiden hadden zo hun aanhangers. Een literair portret van beide schrijvers is te vinden in de komedie Kikkers van Aristophanes.

Van de grote hoeveelheid stukken zijn er slechts zeven overgeleverd waarin de mens die de goddelijke wetten overtreedt centraal staat. Deze tragedieën zijn tegelijk filosofisch en dramatisch. De algemene gedachtegang in zijn stukken is dat binnen de muren van hun stadsgemeenschap de mensen voortdurend een drama beleven, waarin zij hun verantwoordelijkheid moeten opnemen. Het primitieve, fatalistische geloof in het Noodlot, dat aan ieder mens zijn lot en leed oplegt, moet bestreden worden. Aeschylus’ helden zijn mensen die zich verzetten tegen dergelijke predestinatie. Zijn oeuvre kan geplaatst worden in de pogingen van de Atheense democratie om vrijheden en rechten van het individu boven de collectieve en rituele verantwoordelijkheid te stellen.